फेब्रुवारी महिना संपताच अनेक ठिकाणी उष्णतेच्या लाटा सूरू झाल्या आहेत. उन्हाळ्यामध्ये अनेकांना आरोग्यासंबंधित गंभीर समस्या होतात. उन्हाळा सुरू होताच उष्माघाताचा धोका वाढतो. मार्च ते जून दरम्यान वाढत्या तापमानाचा शरीरावर परिणाम होऊ शकतो. वाढलेल्या तापमानामुळे उष्माघात होऊ शकतो. आजकाल बदलत्या जीवनशैलीमुळे आणि चुकिच्या खाण्या पिण्याच्या सवयींमुळे तुमच्या आरोग्याला योग्य पोषण मिळत नाही. ज्यामुळे उन्हाळ्यात बाहेर गेल्यावर चक्कर येण, उष्माघात होणे, डिहायड्रेशन यांच्या सारख्या समस्या उद्भवतात. वातावरणाशी जुळवून तुमच्या शरीराला वेळ लागतो परंतु वातावरणातील बदलामुळे अनेकजण आजारी पडतात.
जर तुम्हाला उन्हाळ्यात बाहेर जावे लागत असेल तर काही आवश्यक खबरदारी घेतली पाहिजे. जेव्हाही तुम्ही उन्हात बाहेर जाल तेव्हा तुमचे शरीर पूर्णपणे झाकून ठेवा. तुमचा चेहरा स्कार्फ किंवा सनग्लासेसने झाका आणि शक्य असल्यास छत्री सोबत ठेवा. शरीरात पाण्याची कमतरता टाळण्यासाठी, बाहेर जाण्यापूर्वी पुरेसे पाणी प्या. दररोज लिंबू पाणी, लिंबूपाणी, नारळ पाणी आणि लाकडी सफरचंदाचा रस यासारखे पदार्थ प्या.
याशिवाय, टरबूज, खरबूज, काकडी, उसाचा रस, द्राक्षे आणि आंबा पन्ना यांसारखी पाणीयुक्त फळे आणि पेये उन्हाळ्यात शरीराला थंड ठेवतात. उन्हात दुपारी १२ ते ४ च्या दरम्यान बाहेर जाणे टाळा. यावेळी उष्माघाताचा धोका सर्वाधिक असतो. आवश्यक असल्यास, हलके आणि सैल कपडे घाला आणि डोके व्यवस्थित झाकून ठेवा. जर एखादी व्यक्ती जास्त उष्णतेच्या संपर्कात आली तर त्याच्या शरीराचे तापमान वाढू शकते. यामुळे उलट्या, पोटात पेटके, चक्कर येणे, डोकेदुखी, बेशुद्ध पडणे आणि शरीरात जडपणा यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. बऱ्याच प्रकरणांमध्ये, योग्य वेळी उपचार न केल्यास ही स्थिती प्राणघातक ठरू शकते. उष्माघात झाल्यास, रुग्णाला ताबडतोब सावली आणि हवेशीर ठिकाणी न्या. जर कपडे घट्ट असतील तर ते मोकळे करा आणि थोडे थंड पेय द्या. पण जर ती व्यक्ती बेशुद्ध असेल तर त्याला कोणतेही द्रव देऊ नका. यामुळे पाणी श्वासनलिकेत शिरून गुदमरण्याचा धोका निर्माण होऊ शकतो.
अशा परिस्थितीत, रुग्णाच्या चेहऱ्यावर थंड पाणी शिंपडा आणि त्याचे हात आणि पाय ओले करा. जर रुग्णाला उलट्या होत असतील तर त्याला त्याच्या बाजूला झोपवा आणि गंभीर स्थितीत असल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा. स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी वेळेवर पाणी पिणे, हलके कपडे घालणे आणि जास्त वेळ उन्हात न राहणे या सर्वात महत्त्वाच्या गोष्टी आहेत . जर कोणाला उष्माघाताची लक्षणे दिसली तर ताबडतोब प्रथमोपचार करा आणि गरज पडल्यास जवळच्या रुग्णालयात जा. उन्हाळ्यात थोडीशी काळजी घेतल्यास उष्माघातापासून बचाव होऊ शकतो.
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List