HMPV भारतासाठी धोकादायक ? तुमच्या मनातील ‘A टू Z’ सर्व प्रश्नांची उत्तरे तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या

Human Metapneumovirus (HMPV): चीनमधून पुन्हा एक नवीन आजार आला आहे. यामुळे भारत देखील अलर्ट असून काही सूचना देखील देण्यात आल्या आहेत. मात्र, ह्युमन मेटान्यूमोव्हायर हा विषाणू भारतात आल्यानं मोठ्या भीतीचं वातावरण निर्माण झालं आहे. तुमच्याही मनात ह्युमन मेटान्यूमोव्हायर याविषयी अनेक प्रश्न असतील, जाणून घेऊया.

चीन आणि मलेशियापाठोपाठ आता भारतातही ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरसचे (HMPV) तीन रुग्ण आढळले आहेत. दोन प्रकरणे कर्नाटकातील तर एक गुन्हा गुजरातमधील अहमदाबाद येथील आहे. हे तीनही रुग्ण दोन वर्षांखालील मुलांमध्ये आढळून आले आहेत. भारतात एचएमपीव्ही विषाणूचे रुग्ण आल्यानंतर येथेही धोका वाढण्याची शक्यता आहे. कारण चीनमध्ये हा व्हायरस अत्यंत धोकादायक सिद्ध होत आहे.

भारतातही या व्हायरसचा धोका असेल का?

ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरस हा विषाणू कोव्हिडसारखाच आहे का? अशा अनेक प्रश्नांची उत्तरं शोधण्यासाठी आम्ही माजी अध्यक्ष आणि आता फाइमा डॉक्टर्स असोसिएशनचे संरक्षक रोहन कृष्णन यांच्याशी संवाद साधला.

ह्यूमन मेटान्यूमोव्हायरस (HMPV) म्हणजे काय?

रोहन कृष्णन सांगतात की, ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरस हा एक विषाणू आहे ज्यामुळे श्वसनाचे आजार होतात. हा आरएसव्ही, गोवर विषाणू सारख्याच गटाचा विषाणू आहे.

HMPV ची सुरुवातीची लक्षणे या विषाणूंसारखीच असतात. यामध्ये मुलांना खोकला आणि सर्दी, ताप आणि गंभीर प्रकरणांमध्ये श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. या विषाणूची सर्वाधिक प्रकरणे मुलांमध्ये आढळतात आणि तीही 5 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये जास्त दिसून येतात.

HMPV कसा पसरतो?

HMPV विषाणू असलेल्या एखाद्याव्यक्तीशी थेट संपर्काद्वारे किंवा विषाणूने दूषित झालेल्या वस्तूंना स्पर्श करून पसरतो. उदाहरणार्थ, संक्रमित व्यक्तीचा खोकला आणि शिंकणे, संक्रमित व्यक्ती किंवा मुलाशी हात मिळवणे, मिठी मारणे इत्यादी. याशिवाय दरवाजाचे हँडल, कीबोर्ड किंवा खेळणी यासारख्या पृष्ठभागकिंवा वस्तूंना स्पर्श केल्यानेही हा विषाणू पसरू शकतो. जर या पृष्ठभागांवर व्हायरस असेल आणि आपण या गोष्टींना स्पर्श केला असेल आणि आपल्या तोंडावर किंवा नाकावर हात ठेवला असेल तर व्हायरस शरीरात जाऊ शकतो.

या विषाणूची चाचणी कशी केली जाते?

आपण आपल्या लक्षणे आणि वैद्यकीय इतिहासाच्या आधारे HMPV ची चाचणी घेता. त्यासाठी नाकातून किंवा घशातून नमुने घेतले जातात. नमुन्यासाठी सॉफ्ट टिप्ड स्टिक (स्वॅब) वापरू शकता (जसे चाचणी कोरोनामध्ये करण्यात आले होते) विषाणूचा नमुना घेतल्यानंतर तो तपासणीसाठी प्रयोगशाळेत पाठविला जातो.

HMPV ची गंभीर लक्षणे कोणती ?

रोहन सांगतात की, जर तुम्हाला किंवा तुमच्या मुलाला तीव्र ताप (103 डिग्री फॅरेनहाइट/40 डिग्री सेल्सिअसपेक्षा जास्त), श्वास घेण्यास त्रास होणे, त्वचा, ओठ किंवा नखे निळे रंगणे (सायनोसिस) अशी लक्षणे दिसत असतील तर आपण ताबडतोब रुग्णालयात जावे.

भारतातही HMPV चा धोका आहे का?

सामान्य फ्लूच्या सर्व प्रकरणांपैकी, 0.8 टक्के HMPV व्हायरस आहेत. म्हणजेच हा अस्तित्वात असलेला विषाणू आहे. पण यात घाबरून जाण्याची गरज नाही. या विषाणूची लागण झालेल्या बहुतेक मुलांमध्ये सौम्य लक्षणे आढळतात. हा व्हायरसही नवीन नाही. ते आधीच अस्तित्वात आहे. जे रुग्ण आले आहेत, त्यांची ट्रॅव्हल हिस्ट्री नाही, म्हणजेच हा व्हायरस भारतातच आहे. अशा वेळी सावध राहण्याची गरज आहे, पण घाबरून जाऊ नका. मुलांबाबत आवश्यक ती सर्व खबरदारी घेणं गरजेचं आहे.

हा व्हायरस कोविड इतकाच धोकादायक आहे का?
कोव्हिड आणि HMPV या दोन्हीमुळे श्वसनाच्या समस्या उद्भवतात, परंतु HMPV हा एक जुना विषाणू आहे आणि यापूर्वी याची प्रकरणे आढळली आहेत. हे कोव्हिडइतके धोकादायक नाही, पण तरीही सतर्क राहून खबरदारी घेण्याची गरज आहे.

HMPV पासून संरक्षण कसे करावे?

वारंवार साबण आणि पाण्याने हात धुवा.
शिंकताना किंवा खोकताना नाक आणि तोंड झाकून ठेवा- आपल्या कोपरांनी, आपल्या उघड्या हातांनी नाही
आपण आजारी असल्यास आणि इतरांच्या आसपास राहणे टाळू शकत नसल्यास, मास्क घालण्याचा विचार करा
चेहरा, डोळे, नाक आणि तोंडाला स्पर्श करणे टाळा.

(डिस्क्लेमर: या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)