लहान मुलांना वारंवार ताप का येतो? वैज्ञानिक कारण काय, मग काय कराल उपाय?
लहान मुलांना ताप आला की पालक घाबरतात. अर्थातच लहान मुलं असल्याने काळजी वाटणे स्वाभाविक आहे. पण, तुम्हाला माहिती आहे का, की ताप येणे चांगली गोष्ट आहे. कारण, ताप आल्याने कळते की, आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती सक्रिय आहे. पण, याचवेळी ताप हा एक आठवडा किंवा त्याहून अधिक काळ कायम राहिला तर ते गंभीर आजाराचे लक्षण असू शकते.
ताप म्हणजे काय?
बाहेरचे तापमान कितीही बदलले तरी आपल्या शरीराचे तापमान 37 अंश सेल्सिअस म्हणजेच 98.3 फॅरेनहाइट राहते. दिवसातील आपल्या कृतीनुसार ते एक अंशाने कमी किंवा वाढू शकते जे सामान्य आहे, परंतु जर तापमान 38 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त वाढले तर शरीरात अशक्तपणा, डोळ्यांमध्ये जळजळ आणि कधीकधी उलट्या सुरू होतात, ज्याला ताप म्हणतात.
तापाला शास्त्रीय भाषेत काय म्हणतात?
तापाला वैद्यकीय भाषेत पायरेक्सिया म्हणतात, ताप ही शरीराची प्रतिक्रिया आहे हे आपल्या सर्वांना माहित आहे. जे आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती सक्रिय करून बॅक्टेरिया, विषाणूंशी लढण्यास मदत करते. तापाचे शास्त्र काय आहे आणि तो आला नाही किंवा सतत आला तर काय होईल हे समजून घेऊया.
ताप नसल्यास काय होते?
ताप शरीरासाठी खूप महत्वाचा असतो, कारण तो सांगतो की आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती सक्रिय आहे, जरी ताप जास्त नसावा. जर ताप एक आठवडा किंवा त्याहून अधिक काळ कायम राहिला तर ते गंभीर आजाराचे लक्षण असू शकते, अशा वेळी त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
शरीराचे तापमान किती असावे?
सर्वसाधारणपणे ताप जास्त असल्यास ताबडतोब डॉक्टरांकडे जावे. विज्ञानाचाही यावर विश्वास आहे, कारण अंतर्गत तापमान 44 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त असेल तर रुग्णाचा मृत्यूही होऊ शकतो.
हायपोथालेमस म्हणजे काय?
हायपोथालेमस मेंदूचा एक महत्त्वाचा भाग आहे जो आपल्या शरीराचे तापमान, तहान, झोप, भूक आणि भावना संतुलित करतो. हे मेंदूच्या मध्यभागी स्थित आहे. विशेषतः शरीराचे तापमान कमी झाल्यावर वाढते आणि वाढते तेव्हा कमी होण्याची प्रक्रिया करते. म्हणजे हे थर्मोस्टॅटसारखे आहे. यामुळे शरीराचे तापमान कमी असताना थरथर येते, मग खूप गरम असताना घामातून ऊर्जा बाहेर पडते. पायरोजेन जेव्हा त्याच्यापर्यंत पोहोचते, तेव्हा तो तापमानाचा एक नवीन सेट पॉईंट तयार करतो आणि ताप येऊ लागतो.
शरीराचे तापमान का वाढते?
हायपोथालेमस दोन प्रकारे शरीराचे तापमान वाढवते, एकतर थरथरणे किंवा अशक्तपणासह. असे करून आपला मेंदू विषाणूशी लढण्याचा प्रयत्न करतो, जेणेकरून शरीरात गेलेल्या रोगकारक परजीवींचे वर्चस्व राहणार नाही. सामान्य भाषेत याला रोगप्रतिकारक शक्ती म्हणतात. त्याची प्रतिक्रियाच ताप आणते.
मनमानी औषधामुळे नुकसान
ताप आल्यावर लोक कोणतेही औषध खातात, हे औषध हायपोथालेमसची प्रक्रिया बदलून शरीराचे तापमान कमी करते, यामुळे ताप कमी होतो, पण विषाणू नीट संपत नाही. औषध शरीराच्या सामान्य प्रक्रियेत व्यत्यय आणून नुकसान करते. गंभीर अवस्थेत औषध घेणे आवश्यक असले तरी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार.
About The Author
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List